Izvor: BH Dani, br.907, 31.10.2014.
Ko su novi evropski komesari
U novoj Evropskoj komisiji sjede neki stari, a neki novi članovi, inžinjeri, učitelji, diplomate koji su, prije svega, političari jer je novi premijer EU poželio napraviti političku, a ne tehnokratsku evropsku vladu
Evropski parlament je prošle sedmice na svojoj plenarnoj sjednici u Strasbourgu izglasao novi sastav 28-člane Evropske komisije koja će dužnost preuzeti 1. novembra. Uprkos žestokim protivljenjima zvaničnog Londona, umjesto Josea Manuela Barrosa, na čelo Evropske komisije kao izvršnog tijela Evropske unije dolazi umjereni desničar Jean-Claude Juncker, bivši dugogodišnji premijer Luksemburga, koji je već najavio veliki investicioni paket težak čak 300 milijardi eura, kao i nove budžetske propise.
On je na istoj sjednici pozvao evropske parlamentarce da podrže investicioni paket koji će biti namijenjen za podsticaj privrede i zapošljavanja, a istakao je da želi centralizovati vlast i napraviti političku, a ne tehnokratsku Evropsku komisiju koja će biti predana oživljavanju ekonomije i oživljavanju povjerenja svih Evropljana. Pored Junckera, u novu ‘političku’ Komisiju izabrano je i preostalih 27 činovnika koji dolaze iz isto toliko država članica Unije o kojima ćemo pružiti kratak uvid u njihove biografije.
Stoga krenimo redom od samog Junckera.
Jean-Claude Juncker (1954) je čovjek sa dugogodišnjim političkim iskustvom, obavljao je nekoliko različitih funkcija. Nakon studija prava na Univerzitetu u Strasbourgu, 1974. pridružio se Narodnoj kršćansko-socijalnoj partiji Luksemburga (CSV), a 1982, u svojoj 28. godini života, imenovan je za zamjenika ministra rada i socijalne politike te države. Dvije godine poslije, prelazi na mjesto ministra istog resora, a 1989. godine je imenovan za ministra finansija. Juncker je 1992. godine odigrao ključnu ulogu u potpisivanju Maastrichtskog sporazuma kojim je faktički stvorena Evropska unija i jedinstvena valuta. U periodu od 1995. do 2013. obavljao je dužnost premijera Luksemburga, a od 2005. do 2013. bio je i predsjednik Euro grupe koja predstavlja neformalne sastanke svih ministara finansija članica Eurozone.
Andrus Ansip (1956) je estonski političar koji je 2004. godine postao ministar ekonomskih odnosa, da bi zatim 2005. godine postao i premijer Estonije. Od 2004. do 2014. godine obavljao je i dužnost predsjedavajućeg estonske Liberalne reformističke partije (Reformierakond).
Diplomirao je hemiju na Univerzitetu Tartu na kojem je od 1979. do 1983. radio kao hemijski inžinjer. Preuzet će resor jedinstvenog digitalnog tržišta.
Vytenis Andriukaitis (1951) dolazi iz Litvanije i naredni mandat provest će na čelu resora za zdravstvo i sigurnost hrane. Po struci je kardiohirurg i jedan je od potpisnika ponovnog uspostavljanja litvanske države 1990. godine kada je izabran za člana Vrhovnog vijeća Republike Litavnije. Od 1992. do 2004. je obavljao funkciju zamjenika predsjedavajućeg Vrhovnog vijeća. Zanimljivo je da su njegovi roditelji deportovani u Sibir u junu 1941. godine.
Miguel Arias Cañete (1950) je španski aristokrata iz Madrida i član je Narodne partije (PP) desnog centra. Obnašao je funkciju ministra poljoprivrede od 2011. do 2014, nakon čega je izabran da bude šef kluba svoje partije u Evropskom parlamentu. Po struci je pravnik i karijeru je započeo kao državni tužilac 1974. Cañete će biti zadužen za resor energetike i klimatske strategije.
Dimitris Avramopoulos (1953) je dugogodišnji diplomata koji dolazi iz grčke prijestolnice. Osam godina je bio gradonačelnik Atine i obavljao je niz drugih državnih funkcija uključujući i poziciju ministra odbrane od 25. juna 2013. Služio je vojsku sa činom poručnika u Atini i u glavnom štabu NATO-a Brusselsu. Poznat je kao deklarisani prijatelj turskog premijera Recepa Tayyipa Erdoğana i smatra se jednim od glavnih zagovornika izgradnje užih grčko-turskih odnosa. Bit će zadužen za migracije, unutrašnje poslove i pitanja državljanstva.
Elżbieta Bieńkowska (1964) je bivša poljska zamjenica ministra za regionalni razvoj i transport od 2007. do 2013, a trenutno obnaša funkciju ministrice za infrastrukturu i razvoj Poljske, te zamjenika premijera države. Magistrica je orijentalne filologije, a političku karijeru je započela u Gradskom vijeću Katowica i za sebe voli reći da je tehnokrata. Preuzet će resor za unutrašnje tržište, industriju i poduzetništvo.
Günther Oettinger (1953) je poznati njemački zvaničnik i član Kršćansko-demokratske unije (CDU). Bio je šef Vlade savezne države Baden-Wüttemberg od 2005. do 2010, a funkciju predsjedavajućeg CDU-a je također obavljao u istom razdoblju. Političku karijeru je započeo 1983. kao predsjedavajući Junge Uniona koji predstavlja omladinski ogranak CDU-a. On će biti zadužen za digitalnu ekonomiju i društvo u okviru novog Komesarijata.
Cecilia Malmström (1968) dolazi iz Švedske i trenutno obavlja funkciju evropskog komesara za unutrašnja pitanja u okviru Barrosove komisije. Bila je član Evropskog parlamenta i ministrica u Švedskoj zadužena za pitanja EU i to od 1999. do 2006. godine. Član je Liberalne narodne partije (FP) koja ima svoje zastupnike u Evropskom parlamentu i naredni mandat provest će kao komesar za trgovinu.
Marianne Thyssen (1956) je Belgijanka iz grada Sint-Gillis-Waasa i zastupnica je u Evropskom parlamentu za Flandriju u okviru stranke belgijskih Kršćanskih demokrata (CD&V). Diplomirala je pravo i katoličku teologiju 1979, a obavlja i funkciju zamjenika predsjedavajućeg Evropske narodne stranke (EPP), a član je i Komiteta Evropskog parlamenta za pitanja unutrašnjeg tržišta i zaštitu potrošača. U okviru novog mandata će biti zadužena za zapošljavanje, socijalnu politiku, vještine i mobilnost radne snage.
Christos Stylianides (1958) je Kipranin i trenutno je evropski parlamentarac iz Stranke narodnjaka (EPP). Bio je glasnogovornik kiparske Vlade 1998/99. i poslanik u kiparskom Parlamentu od 2006. do 2013. Kao evropski zastupnik, član je Delegacije za pitanja odnosa EU sa SAD-om i dopunski je član Delegacije za odnose EU s Izraelom. On će preuzeti resor za humanitarnu pomoć i upravljanje u kriznim situacijama.
Tibor Navracsics (1966) je mađarski političar i pravnik koji je obavljao ulogu ministra vanjskih poslova i trgovine Mađarske od juna do septembra 2014. godine. Prethodno je služio kao državni ministar za administraciju i pravdu u periodu od 2010. do 2014. i član je desničarske stranke FIDEZS. Navracsics će preuzeti resor obrazovanja, kulture, omladine i sporta.
Jonathan Hill (1960) je britanski konzervativac koji je bio na čelu Gornjeg britanskog doma i savjetnik za Okrug Lancaster od 2013. do 2014. Radio je i kao politički lobista i PR konsultant, a bio je specijalni savjetnik u kabinetu ministra Kennetha Clarkea i savjetnik nekadašnjeg britanskog premijera Johna Majora. Hill će preuzeti resor finansijske stabilnosti, finansijskih usluga i tržišta kapitala.
Margrethe Vestage (1968) je članica danske Socijal-liberalne partije (Radicale Venstre) i zastupnica je u danskom Parlamentu od novembra 2001. Od juna 2007. je imenovana za šefa kluba svoje stranke u danskom Parlamentu umjesto Marianne Jelved. Od oktobra 2011. postala je zamjenica državnog premijera i ministrica za ekonomska i unutrašnja pitanja. Vestage će preuzeti resor za konkurenciju.
Johannes Hahn (1957) je austrijski zvaničnik koji je već obavljao funkciju komesara za pitanja regionalne politike naslijedivši austrijsku kolegicu Benitu Ferrero-Waldner. Ovaj doktor filozofije je član Austrijske narodne partije (ÖVP) i Evropske narodne partije (EPP). U februaru 2011. je obnovljena tužba protiv njega zbog navodnog plagiranja doktorske disertacije. Hahn će biti zadužen za odnose EU sa susjedima i za pregovore o proširenju.
Neven Mimica (1953) je ekonomista i član SDP-a koji je od 1979. do 1997. obavljao različite državničke poslove vezane za vanjsku politiku i vanjsku trgovinu, uključujući i posao savjetnika u hrvatskim ambasadama u Kairu i Ankari, a 1997. je imenovan za pomoćnika ministra za ekonomske poslove, a bio je i glavni pregovarač tokom pristupanja Hrvatske Sporazumu o pridruživanju EU i Svjetskoj trgovinskoj organizaciji.
Od 2001. do 2003. bio je i ministar za evropske integracije u okviru Račanove vlade. On će preuzeti resor za međunarodnu saradnju i razvoj.
Karmenu Vella (1950) je političar sa najdužim stažom u malteškom Parlamentu i član Partije rada. Ovaj arhitekta je karijeru započeo 1968. kao član Nacionalnog izvršnog komiteta omladinskog radničkog pokreta i kao član Međunarodnog sindikata socijalističke omladine (IUSY), a 2011. je bio zadužen za izborni program Partije rada za opšte izbore 2013. Vella će biti na čelu resora za okoliš, ribarstvo i pitanja pomorska.
Pierre Moscovici (1957) je francuski političar koji je od 1997. do 2002. obavljao posao ministra evropskih poslova, dok je od 1997. do 2002. bio francuski ministar finansija te parlamentarac u francuskom i Evropskom parlamentu. Sekretar je Socijalističke partije od 1995, a bio je i član Odjela Vijeća regije Doubs. On će vršiti dužnost komesara za ekonomske i finansijske poslove, te poreznu i carinsku politiku.
Phil Hogan (1960) je političar irske Faen Gael stranke i poslanik u Donjem domu od 1989. godine. Bio je ministar za okruženje, zajednicu i lokalnu samoupravu od 2011. do 2014, a bit će komesar za agrikulturu i ruralni razvoj.
Violeta Bulc (1964) je slovenačka poduzetnica i trenutno je zamjenica predsjednika slovenačke Vlade, a od 19. septembra ove godine i ministrica za razvoj, strateške projekte i koheziju Slovenije. Bulc će biti evropski komesar za transport.
Věra Jourová (1964) je po zanimanju advokat i biznismen. Ova češka političarka je od 1995. do 2000. bila glasnogovornica Općine Třebíč, a bila je i šef Odjela za regionalni razvoj regiona Vysočina od 2001. do 2003. Imala je vodeću ulogu u češkom timu u pregovorima sa Evropskom komisijom i Evropskom investicionom bankom o upravljanju evropskim fondovima namijenjenim Češkoj. Ona će preuzeti dužnost komesara za pravdu, potrošače i spolnu jednakost.
Corina Creţu (1967), rumunska političarka iz Bukurešta, diplomirala je kibernetku 1989. i članica je Socijaldemokratske partije. Poslanica je u Evropskom parlamentu i čini progresivni savez sa socijalistima i demokratama, a od juna ove godine je potpredsjednica Evropskog parlamenta. Od sada će preuzeti ulogu komesara za regionalnu politiku.
Carlos Moedas (1970) je portugalski inženjer, ekonomista, bankar i političar. Karijeru je započeo kao projekt menadžer u francuskoj kompaniji Suez Group gdje se zadržao od 1993. do 1998. Potom je u SAD-u 2000. završio Harvard Business School nakon čega je počeo raditi u Odjelu za strateški menadžment Goldman Sachsa. Političku karijeru je započeo u jeku krize u eurozoni kao koordinator ekonomsko-istraživačkog tima Socijaldemokratske partije i bio je u timu PSD-a koji je pregovarao sa tadašnjom portugalskom Vladom o usvajanju državnog budžeta za 2011. godinu. On će preuzeti mjesto komesara za razvoj, nauku i inovacije.
Kristalina Geogieva (1953) dolazi iz Bugarske i po zanimanju je profesorica ekonomije. Trenutno je evropski komesar za međunarodnu saradnju, humanitarnu pomoć i upravljanje u kriznim situacijama. Od 1993. do 2010. je obavljala niz funkcija u World Bank Group (WBG) da bi 2008. postala zamjenik predsjednika i sekretar ove grupacije. Sada će preuzeti ulogu komesara za budžet i ljudske resurse.
Maroš Šefkovič (1966) je slovački diplomata i evropski komesar za međuinstitucionalne odnose i administraciju. Bio je ambasador Slovačke u Izraelu od 2004. do 2009. i stalni predstavnik Slovačke u Evropskoj uniji, a sada će biti komesar za energetske unije.
Valdis Dombrovskis (1971) je bio premijer Latvije od 2009. do 2014. kada je smijenjen, a prije toga, u razdoblju od 2002. do 2004, bio je ministar finansija te zemlje i zastupnik u Evropskom parlamentu. Poljskog je porijekla, diplomirao je ekonomiju i magistrirao fiziku, radio kao asistent na Institutu za fiziku u Mainzu od 1995/96. Sada će biti komesar za euro i socijalni dijalog.
Jyrki Katainen (1971) je bio premijer Finske od 2011. do juna 2014. godine te predsjedavajući Nacionalne koalicione partije od 2004. do 2014. Nakon kratke karijere učitelja, ovaj magistrant političkih nauka je započeo političku karijeru 1993. u Općinskom vijeću Siilinjärvi nakon čega je izabran u finski Parlament. Sada će obavljati dužnost komesara za stvaranje novih radnih mjesta, ekonomski rast, investicije i konkurentnost.