Inicijativa za monitoring evropskih integracija Bosne i Hercegovina bila je prisutna ove godine na Bled Strategic forumu koji je 2. i 3. septembra okupio preko 2.500 političara/ki, članova/ica međunarodnih organizacija i civilnog sektora te predstavnika/ica institucija Evropske unije. U pitanju je najznačajniji forum ove vrste na prostoru jugoistočne Evrope koji je, ove godine, pod nazivom “A World of Paraller Realities”, u svoj fokus stavio i pitanje procesa evropskih integracija, odnosno proširenja Evropske unije.
U svom uvodnom govoru predsjednica Evropske komisije, Ursula von der Leyen, je istaknula da daljna integracija Evropske unije jača evropsku poziciju u fragmentiranom svijetu. „Veće jedinstveno tržište povećava našu konkurentnost i omogućava nam efikasniji odgovor na ucjene i nelojalnu konkurenciju. Proširenje je ulaganje u našu kolektivnu snagu i sigurnost“, rekla je von der Leyen.
Također je naglasila značajne korake u integraciji u posljednjem mandatu Evropske komisije: započeti su pregovori sa Albanijom, Sjevernom Makedonijom, Moldavijom i Ukrajinom, dok je izrazila uvjerenje da Bosna i Hercegovina može biti sljedeća.
Gradualna (postepena) integracija Zapadnog Balkana u Evropsku uniju i dalje ostaje strateški pristup Unije, a Plan rasta predstavlja jedan od ključnih elemenata ovog pristupa u mandatu trenutne Evropske komisije. SEPA (Single Euro Payment Area) je drugi primjer gradualne integracije, a do kraja 2024. godine očekuje se prijem tri zemlje regije u ovu inicijativu. Plan rasta za Zapadni Balkan zahtijeva usvajanje niza reformi u zemljama regije kako bi sredstva od 6 milijardi eura bila dostupna i operativna za implementaciju reformi. Nažalost, potrebno je istaknuti da donosioci odluka u Bosni i Hercegovini nisu u potpunosti usaglasili Reformsku agendu, zbog čega Bosna i Hercegovina trenutno ne može povući sredstva iz Plana rasta.
Značajnu stavku u uvodnom govoru von der Layen svakako predstavlja i najava imenovanja novog komesara za proširenje, uz napomenu da predstoje teške odluke i da vlade moraju biti spremne donositi nepopularne odluke kako bi nastavile evropski put.
Cjelokupan govor sa otvaranja foruma ove godine, s naglaskom na dio koji se odnosi na odnose Evropske unije sa zemljama Zapadnog Balkana, možete poslušati na ovom linku (56:50).